Ίσως τα γνωρίζετε από την παιδική σας ηλικία, ίσως τα ακούτε για πρώτη φορά. Πώς όμως δημιουργήθηκαν τα Paint by Numbers; Ένας συνδυασμός μεταξύ των γνωστών coloring books και ζωγραφικής σε καμβά, που επιτρέπει στον καθένα να δημιουργήσει ένα λεπτομερές έργο τέχνης, ακόμη κι αν δεν έχει κάνει ούτε ένα μάθημα ζωγραφικής. Το απλό πακέτο δημιουργήθηκε το 1950 και ακόμη παραμένει δημοφιλές για μικρούς και μεγάλους. Παρ’ όλα αυτά, πολύ λίγα είναι γνωστά για τον δημιουργό τους, τον Νταν Ρόμπινς (Dan Robbins).
Ο Ρόμπινς, ένας καλλιτέχνης με έδρα το Ντιτρόιτ, ξεκίνησε την καριέρα του εργαζόμενος στο τμήμα τέχνης διαφόρων εταιρειών αυτοκινήτων. Το 1949 ξεκίνησε να εργάζεται στην εταιρεία Palmer Show Card Paint μαζί με τον ιδρυτή της Μαξ Κλάιν (Max Klein). Αρχικά είχε προσληφθεί για να σχεδιάζει παιδικά βιβλία. Σύντομα, όμως, του ανατέθηκε μια πιο επείγουσα δουλειά, να πουλήσει περισσότερα είδη ζωγραφικής. Η λύση που έδωσε ήταν να σχεδιάσει ένα πακέτο ζωγραφικής που θα προωθούσε τα προϊόντα του Κλάιν.
Από που προέκυψε η ιδέα Paint by Numbers;
Τυπικά, ο πρώτος καμβάς Paint by Numbers δημιουργήθηκε το 1923. Πιο γνωστά έγιναν όμως με την πατέντα του Ρόμπινς. Ο Ρόμπινς βάσισε την ιδέα του στον τρόπο διδασκαλίας του Λεονάρντο ντα Βίντσι (Leonardo da Vinci). Ο ντα Βίντσι χρησιμοποιούσε το σύστημα με τους αριθμούς στους καμβάδες ώστε να τους συμπληρώνουν οι μαθητές του. «Θυμάμαι ότι άκουγα πώς ο Λεονάρντο ντα Βίντσι έβαζε προκλήσεις στους μαθητές του με δημιουργικές εργασίας», ανακαλεί ο Ρόμπινς στην αυτοβιογραφία του. «Έδινε αριθμημένους καμβάδες που υποδείκνυαν πού θα χρησιμοποιούνται συγκεκριμένα χρώματα, σε συγκεκριμένα πλαίσια, όπως τα χρώματα βάσης, φόντου και άλλες εργασίες που δεν απαιτούσαν την άμεση προσοχή του.
Absract No One
Για να δημιουργήσει το κάθε σχέδιο, ο Ρόμπινς πρώτα σχεδίαζε ένα πρωτότυπο σχέδιο, έβαζε πάνω του ένα πλαστικό φύλλο και εκεί σχεδίαζε το περίγραμμα κάθε σκιάς και απόχρωσης. Κάθε πλαίσιο μέσα έπαιρνε το δικό του νούμερο και το αντίστοιχο χρώμα. Μετά από δοκιμές και διορθώσεις, τα πακέτα Paint by Numbers του Ρόμπινς είχαν δημιουργηθεί και διατέθηκαν στο κοινό σε συσκευασία που δήλωνε: «Ο καθένας είναι ένας Ρέμπραντ» (Every man a Rembrandt). Βγήκαν στην αγορά μετά τον πόλεμο, σε μια εποχή που οι Αμερικάνοι είχαν περισσότερο ελεύθερο χρόνο να διαθέσουν σε χαλαρά χόμπι και γρήγορα έγιναν ένα φαινόμενο κουλτούρας.
Το πρώτο πακέτο Paint by Numbers
Το πρώτο πακέτο Paint by Numbers ονομάστηκε «Abstract No One». Ήταν ένα σχέδιο αφηρημένης τέχνης, γεμάτο ζωντάνια, που αποτελούσε φόρο τιμής στους αφηρημένους εξπρεσιονιστές της εποχής. Δυστυχώς, το σχέδιο δεν ήταν αρκετά εμπορικό ώστε να έχει την ανταπόκριση του κοινού, οπότε ο Ρόμπινς, ο Κλάιν και μια νέα ομάδα καλλιτεχνών, ξεκίνησαν να παράγουν λιγότερο αφηρημένα τοπία και πορτρέτα, τα οποία αποδείχτηκαν πιο δημοφιλή.
Διαφήμιση της εποχής
Η αντίδραση του κοινού
Η εταιρεία Palmer Show Card Paint μετονομάστηκε σε Craft Master και η εταιρεία γρήγορα αναπτύχθηκε, έχοντας 800 υπαλλήλους που δούλευαν πυρετωδώς για να φτιάξουν 50.000 πακέτα την ημέρα. Το 1955 πουλήθηκαν περίπου 20 εκατομμύρια πακέτα και ολοκληρωμένοι πίνακες κρέμονταν στους τοίχους των σπιτιών σε όλη τη χώρα. Ακόμη και ο προεδρικός γραμματέας του Προέδρου Αϊζενχάουερ (President Eisenhower), Τόμας Έντουιν Στέφενς (Thomas Edwin Stephens), οργάνωσε μια γκαλερί από ολοκληρωμένους καμβάδες Paint by Numbers, φτιαγμένους από διοικητικούς υπαλλήλους στον Λευκό Οίκο.
Παρά την επιτυχία της, όμως, η Craft Master χρεωκόπησε, καθώς δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Παρόλο που η Craft Master παραμένει η πρωτοπόρα εταιρεία της ιδέας και πατέντας Paint by Numbers, πολλές αντίπαλες εταιρείες σύντομα αναδύθηκαν και άρχισαν να δημιουργούν τα δικά τους πακέτα.
Η αντίδραση του καλλιτεχνικού κόσμου
Καθώς η ανταπόκριση του κόσμου ήταν θετική, τα Paint by Numbers προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του κόσμου της τέχνης. Κατηγορήθηκαν πως υπεραπλοποιούν την δημιουργικότητα και υποτιμούν την δουλειά των «αληθινών» καλλιτεχνών (μερικά σχέδια Paint by Numbers ήταν βασισμένα σε διάσημους πίνακες). Ένας ανώνυμος κριτικός έγραψε στο American Art: «Δεν ξέρω πού βαδίζει η Αμερική, όταν χιλιάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι ενήλικες, είναι πρόθυμοι να χρωματίσουν ένα παζλ από προκαθορισμένα σχήματα. Δεν μπορείτε να σώσετε μερικές από αυτές τις ψυχές – ή μάλλον να πω ηλιθίους».
Τα Paint by Numbers δήλωναν πως η τέχνη μπορεί να αντιγράφεται επ’ αόριστον, αφήνοντας πολλούς να αναρωτούνται αν μπορεί να χαρακτηριστεί τέχνη. Το σχέδιο, όμως, κέντρισε το ενδιαφέρον του Άντι Γουάρολ (Andy Warhol), καλλιτέχνη της Pop Art, γνωστός για την αγάπη του στην επανάληψη σχεδίων. Έγινε πιστός συλλέκτης και θαυμαστής καμβάδων Paint by Numbers.
Παρά τις αντιδράσεις, ο Ρόμπινς δεν ανησύχησε για τα αρνητικά σχόλια των κριτικών, επειδή πραγματοποίησε το όνειρό του, να φέρει την τέχνη σε όλο τον κόσμο. Στα απομνημονεύματά του, το 1998 (What happened to Paint by Numbers?) έγραψε: «Δεν ισχυρίστηκα ποτέ πως τα Paint by Numbers είναι τέχνη. Είναι η εμπειρία της τέχνης, και φέρνουν αυτή την εμπειρία στον καθένα που κανονικά δεν θα σήκωνε το πινέλο και δεν θα το βουτούσε στην μπογιά. Αυτό κάνουν».
Νιώθετε πως θέλετε κι εσείς να τα δοκιμάσετε;
Ακολουθούν μερικές προτάσεις σχεδίων:
Καλή διασκέδαση!!